• “Ánh sáng mặt trời điều trị vàng da”???

 Vàng da sơ sinh là bệnh lý xuất hiện thời sơ sinh do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ nguyên nhân sinh lý đến bệnh lý. Mẹ cần biết rằng khi vàng da xuất hiện sớm trong 24h đầu là vàng da nặng cần phải nhập viện ngay. Vàng da xuất hiện sau 24h, không có nghĩa là vàng da sinh lý, và có thể diễn tiến nặng sau đó. Một biến chứng nguy hiểm mà không một bác sĩ nhi khoa nào muốn chứng kiến là tổn thương não cấp do tăng billirubin, bệnh có thể ảnh hưởng đến bộ não của con bạn và để lại di chứng suốt cuộc đời. Điều trị vàng da là chiếu đèn, nhưng không phải là ánh sáng như ánh nắng mặt trời. Đó là ánh sáng xanh với bước sóng phù hợp để chuyển hóa chất gây vàng da ra khỏi cơ thể trẻ. Lúc này ánh sáng mặt trời chỉ giúp mẹ phát hiện trẻ có vàng da hay không và mức độ vàng da; chứ không  giúp trẻ giảm vàng da mà chỉ thêm trì hoãn thời gian vàng của điều trị. Vì vậy, mẹ hãy đưa bé đi khám khi bé có vàng da xuất hiện trong 24h đầu sau sinh hoặc vàng da xuất hiện đến vùng 3 trở đi ( hình vẽ) bụng, đùi, chân, cánh tay;  và bất kì triệu chứng gì khiến mẹ lo lắng như bé lừ đừ, quấy khóc, bú kém…

• “Tắm nắng chữa còi xương”???

Vitamin D là 1 vitamin quan trọng giúp hấp thụ canxi và phốt pho trong ruột, phát triển và làm vững chắc hệ thống xương. Và ngược lại khi thiếu Vitamin D sẽ làm xương trẻ mềm yếu, dễ biến dạng dẫn đến còi xương. Vitamin D3 được tổng hợp từ tiền chất ở da duới sự tác dụng của tia cực tím UVB của ánh sáng mặt trời. Nhưng hiện nay UVB đã được chứng minh là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư da. Bên cạnh đó UVB có bước sóng thấp, chỉ tới được trái đất khi mặt trời lên cao thời gian khoảng 10h sáng đến 3h chiều, đỉnh điểm là giữa trưa. Vậy bé được tắm nắng lúc sáng sớm 7-9h không  giúp bé có được Vitamin D3 cần thiết. Cũng không thể phơi nắng bé lúc trời nắng chói chang với nguy cơ ung thư da trong tương lai cũng như các biến chứng trước mắt như say nắng, mất nước, bỏng da, đục thủy tinh thể... Vì vậy, Hiệp hội nhi khoa Mỹ (AAP) đã khuyến cáo cho trẻ bú mẹ hay bú sữa công thức dưới 1 lit/ ngày và uống Vit D3 400 IU/ngày từ lúc sinh đến  tuổi biết đi. Trẻ bú sữa công thức hơn 1 lít/ ngày thì không cần bổ sung vitamin D vì trong 1000ml sữa công thức đã có đủ 400 IU vitamin D. Tuy nhiên, nhiều mẹ lo lắng rằng khi uống vitamin D, bé sẽ chán ăn, chậm lớn, táo bón... Thật ra, tần suất tác dụng phụ của vitamin D3 không thường xuyên, và thường xảy ra ở bệnh nhân uống quá liều hoặc trên cơ địa một số bệnh đặc biệt như tăng canxi máu, cường cận giáp nguyên phát, sarcoidosis, tăng Vitamin D máu, hội chứng Williams. Pha 1 giọt vitamin D3 (400 UI) trong muỗng sữa cho trẻ uống mỗi sáng là an toàn và hiệu quả cho trẻ.

Tóm lại, phơi nắng không còn nhiều lợi ích cho bé yêu của bạn nữa. Hãy bảo vệ bé khi đưa bé ra ngoài trời nắng bằng áo khoác, khăn, nón, kính râm và có thể dùng kem chống nắng dành cho trẻ em.

BS Phạm Thị Nguyệt – Khoa Hồi sức tích cực và chống độc,

 Bệnh viện đa khoa tỉnh Kon Tum